28 lutego 2025 r. na platformie YouTube pojawił się film na nowym kanale znanego influencera Sylwestra Wardęgi – ,,AKT OSKARŻENIA Z DYKTY – Zadbany Pozwany” w którym omawia on otrzymany akt oskarżenia o zniesławienie. Dzisiaj przyjrzymy się tej sytuacji trochę bliżej i omówimy możliwy scenariusz. Podkreślam, że analiza nie jest opinią prawną, a ma jedynie walor edukacyjny.
Skupimy się dzisiaj na pytaniach:
- Kto może nadzorować loterię i jakie musi spełnić wymagania?
- Czy adwokat może być wspólnikiem w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością?
- Czy osoba pełniąca funkcję wspólnika spółki z o.o. będąca organizatorem loterii, może jednocześnie ją nadzorować?
- Co to jest SLAPP i czy ma zastosowanie w przypadku Sylwestra?
źródło ss: LINK DO FILMU
1. Kto może nadzorować loterię i jakie musi spełnić wymagania?
Nadzór nad loterią to odpowiedzialne zadanie, które wymaga spełnienia określonych kryteriów, nawet jeśli obecne przepisy są mniej restrykcyjne niż dawniej. Osoba nadzorująca musi przede wszystkim cieszyć się nienaganną reputacją – zarówno pod względem moralnym, jak i prawnym. Konieczna jest znajomość języka polskiego na poziomie umożliwiającym sprawne wykonywanie obowiązków, a także brak wyroków za umyślne przestępstwa lub przestępstwa skarbowe. Organizator loterii ma obowiązek zweryfikować te warunki, np. poprzez zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego, choć przepisy nie precyzują dokładnie, jak ma to robić.
Kluczowa jest również wiedza i przygotowanie merytoryczne. Kandydat na członka komisji nadzoru musi przejść szkolenie dotyczące zarówno regulaminu konkretnej loterii, jak i ogólnych zasad funkcjonowania gier hazardowych. Szkolenie może być organizowane przez podmiot urządzający loterię lub zewnętrzną firmę, w formie stacjonarnej lub online. Po jego ukończeniu uczestnik otrzymuje zaświadczenie, które trafia rejestru prowadzonego przez organizatora. Co ważne, wiedzę tę trzeba aktualizować co 3 lata lub wcześniej, jeśli zmieniają się obowiązki osoby nadzorującej.
Komisja nadzoru, zwykle składająca się z 2–3 osób, to nie tylko formalny wymóg prawny, ale też niezbędny element zapewniający uczciwość procesu. Jej członkowie uczestniczą w losowaniach, rozpatrują reklamacje, rozwiązują nieprzewidziane sytuacje i dokumentują przebieg działań. To zadanie wymaga zaangażowania czasu, uwagi i ciągłego śledzenia zmian w przepisach.
Choć formalne egzaminy państwowe zostały zniesione, odpowiedzialność za błędy pozostała. Nawet nieumyślne zaniedbania w nadzorze mogą skutkować karą grzywny za wykroczenie skarbowe. Dlatego choć teoretycznie nadzorcą może zostać każdy spełniający podstawowe warunki, w praktyce warto powierzyć tę rolę osobom z doświadczeniem lub wspierać się ekspertami. W końcu chodzi nie tylko o zgodność z prawem, ale też o zaufanie uczestników loterii – a to jest bezcenne.
2. Czy adwokat może być wspólnikiem w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością?
Nie bez powodu pojawia się to pytanie. Analizując film i fragmenty przedstawionego aktu oskarżenia (nie wchodząc w szczegóły dotyczące jego formy i merytoryki) pod znakiem zapytania postawiono m.in. wątpliwość, czy ,,adwokat może być wspólnikiem w spółce z o.o.?” – i już spieszę z odpowiedzią.
Zgodnie z obowiązującym w Polsce art. 4a ustawy Prawo o adwokaturze, adwokat nie może być wspólnikiem w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) w celu wykonywania zawodu adwokata. Ustawa ta zawiera zamknięty katalog dopuszczalnych form organizacyjnych dla świadczenia pomocy prawnej, a spółki kapitałowe (w tym sp. z o.o.) nie figurują w tym wykazie.
Jakie argumenty za tym przemawiają?:
- Zakaz spółek kapitałowych w wykonywaniu zawodu
- Ustawa wyraźnie wymienia dopuszczalne formy: kancelarię indywidualną, zespół adwokacki, spółkę cywilną, jawną, partnerską, komandytową lub komandytowo-akcyjną. Spółki z o.o. i spółki akcyjne są wykluczone.
- Celem jest zapewnienie osobistej odpowiedzialności adwokata za wykonywane usługi, co jest trudne do pogodzenia z ograniczoną odpowiedzialnością wspólników w sp. z o.o.
- Nierówność wśród zawodów prawniczych
- Inne zawody (np. doradcy podatkowi, rzecznicy patentowi) mogą działać w formie spółek kapitałowych, ale adwokaci – nie. To rodzi kontrowersje, jednak obecne prawo nie zezwala na zmianę tego stanu.
- Możliwość bycia wspólnikiem w sp. z o.o. poza wykonywaniem zawodu
- Adwokat może być wspólnikiem/shareholderem w sp. z o.o., która nie świadczy usług prawnych (np. w spółce handlowej lub IT). W takim przypadku nie łamie przepisów, ponieważ nie łączy tej działalności z wykonywaniem zawodu.
W tym przypadku, bazując na aktualnym KRS spółki ,,Pure Luck” w której wspólnikiem jest strona powodowa, dział III – PKD wskazuje:
Co oznacza, że adwokat nie może wykorzystywać spółki z o.o. do świadczenia pomocy prawnej. Jeśli jednak sp. z o.o. prowadzi inną działalność np. marketingową, wydawniczą, reklamową, organizacji loterii – zasadniczo udział w niej nie narusza ustawy.
3. Czy osoba pełniąca funkcję wspólnika spółki z o.o. będąca organizatorem loterii, może jednocześnie ją nadzorować?
a) Dla pełnego obrazu zachęcam Cię do zapoznania się z regulaminem omawianej w filmie loterii: LINK
b) Oraz z fragmentem powiązań spółki organizatora (i tym samym osoby sprawującej nadzór nad loterią jako Przewodnicząca Komisji Nadzoru)
źródło: LINK
Generalnie nie istnieją pewne twarde ramy, które wykluczałyby taką możliwość. Osoba będąca wspólnikiem spółki z o.o. (organizatorem loterii) może jednocześnie nadzorować loterię, ale pod warunkami:
- Wszystkie działania nadzorcze (protokoły, rozstrzygnięcia reklamacji) muszą być szczegółowo udokumentowane, aby wykluczyć wszelkie zarzuty co do jego stronniczości.
- Musi mieć nienaganną opinię (brak wyroków za umyślne przestępstwa/skarbowe).
- Przeszła szkolenie z zakresu przepisów hazardowych i regulaminu loterii (czyli wszystkie formalności o których wspomniałam na początku wpisu).
- Co do zasady, ,,nadzorca-wspólnik” nie może uczestniczyć w losowaniach lub decyzjach, z których bezpośrednio korzysta finansowo (np. jeśli wygrana trafia do spółki, której jest wspólnikiem).
- Musi działać niezależnie i bezstronnie – nawet jeśli jest związany ze spółką, jego rolą jest ochrona uczciwości procesu.
- Wszystkie działania nadzorcze (protokoły, rozstrzygnięcia reklamacji) muszą być szczegółowo udokumentowane, aby wykluczyć zarzuty stronniczości.
Dlaczego obecność wspólnika tak wpłynęła na postrzeganie jego roli jako Przewodniczącego Komisji Nadzoru?
Bazując na tym, że Przewodniczący jest jednocześnie wspólnikiem spółki organizującej loterię, adwokatem (czynnie wykonującym zawód zgodnie z rejestrem adwokatów POZ/Adw/3430) którą obowiązują przepisy m.in. Prawa o Adwokaturze, Kodeksu Etyki Zawodowej i ostatecznie Przewodniczącą Komisji – może to pociągać za sobą bardzo duże ryzyko.
Mimo, że cała sytuacja jest legalna, to łączenie funkcji przewodniczącego komisji nadzoru loterii, wspólnika spółki-organizatora oraz adwokata generuje złożone ryzyka prawne, etyczne i wizerunkowe, które wymagają szczególnej ostrożności. Przede wszystkim, jako wspólnik spółki, przewodniczący ma bezpośredni interes finansowy w wynikach loterii, co stwarza konflikt interesów. Nawet pozornie neutralne decyzje – np. rozstrzyganie reklamacji uczestników czy nadzór nad losowaniami – mogą być postrzegane jako stronnicze. To może naruszać nie tylko przepisy ustawy o grach hazardowych, ale też zasady etyki adwokackiej, które wymagają niezależności i bezstronności.
Wymóg transparentności staje się tu w tym wszystkim nad wyraz kluczowy. Każdy etap pracy komisji – od protokołów losowań po rozpatrywanie skarg – musi być prowadzony z pedantyczną dokładnością, aby wykluczyć podejrzenia nadużyć. Nawet drobne błędy w dokumentacji mogą zostać wykorzystane jako dowód stronniczości, szczególnie jeśli przewodniczący jest powiązany z organizatorem. Dodatkowo, prawo hazardowe nakłada obowiązek zapewnienia niezależności nadzoru, co w praktyce oznacza, że komisja powinna mieć w swoim składzie też osoby niezwiązane ze spółką, np. audytorów zewnętrznych. W tego typu sytuacjach ostrożność to nie przejaw słabości, lecz konieczność – stąd bardzo duże zdziwienie w opinii społecznej co do skierowania takiego aktu oskarżenia.
4. Co to jest SLAPP i czy ma zastosowanie w przypadku Sylwestra?
Jak dobrze wiemy, aktualnie Sylwester mierzy się z wieloma wytoczonymi procesami związanymi z powiązanymi reprezentantami spółki FAME MMA. Omawiany akt oskarżenia również może nie być przypadkowy. Takie praktyki stosowane są dość często i stanowią dość realny problem dla sądownictwa. SLAPP (Strategic Lawsuit Against Public Participation) to strategiczne pozwy lub groźby pozwów, których celem jest zastraszenie, ocenzurowanie lub zmuszenie do milczenia krytyków poprzez obciążenie ich kosztami procesów sądowych, nawet jeśli roszczenia są bezpodstawne. SLAPP nie służy wygranej w sądzie, lecz stłumieniu głosu osób kwestionujących czyjąś działalność (np. aktywistów, dziennikarzy, konkurentów).
Siła SLAPP leży w asymetrii zasobów. Duże firmy dysponują zespołami prawników, funduszami na koszty procesów i czasem, by ciągnąć sprawy latami. Przeciętny obywatel – dziennikarz, naukowiec czy lokalny działacz – rzadko ma taką możliwość. Nawet jeśli pozwany ma rację, samo ryzyko bankructwa lub utraty reputacji skłania wielu do wycofania krytyki. To właśnie efekt mrożący: społeczeństwo uczy się, że niektórych tematów lepiej nie poruszać.
SLAPP to nie tylko problem jednostek. To zagrożenie dla społecznego zaufania do systemu prawnego. Gdy sądy stają się areną zastraszania, a prawo – narzędziem cenzury, zanika przestrzeń dla debaty publicznej. Ludzie przestają wierzyć, że mogą bezpiecznie krytykować władzę lub biznes. W efekcie ujawnianie nadużyć, walka o środowisko czy prawa pracownicze stają się przywilejem nielicznych, którzy mają środki, by ryzykować.
SLAPP to nie tylko „brudna sztuczka” prawna. To symptom głębszego problemu: próby zawłaszczenia wymiaru sprawiedliwości przez silniejszych. Czy może mieć zastosowanie w tym przypadku? Na pierwszy rzut oka można wnioskować, że tak – ale ostatecznie dowiemy się tego po oficjalnych rozstrzygnięciach.
Przypominam – nie mam dostępu do akt sprawy, stąd traktuje ten case edukacyjnie w celu poszerzenia świadomości prawnej społeczeństwa.
Źródło grafiki obrazu głównego: LINK
