Od 13 grudnia 2024 roku wchodzi w życie nowe unijne Rozporządzenie o Ogólnym Bezpieczeństwie Produktów (GPSR). To kluczowy akt prawny, który reguluje zasady bezpieczeństwa produktów na rynku Unii Europejskiej. Jego celem jest zwiększenie ochrony konsumentów, ale także wprowadzenie nowych obowiązków dla przedsiębiorców.
Jak przygotować się na te zmiany? Zebrałam dla Ciebie najważniejsze informacje, które pomogą Ci odnaleźć się w ,,nowej” rzeczywistości.
SPIS TREŚCI
- Czym jest rozporządzenie GPSR, jakie obejmuje produkty, kim jest producent, dystrybutor, osoba odpowiedzialna?
- Jakie obowiązki ma producent, importer i dystrybutor?
- Wytyczne dotyczące bezpieczeństwa produktów, system Safety Gate, jak wygląda zawiadomienie odzyskania produktu?
- Jakie obowiązki ma platforma handlowa a jakie sprzedawca?
- Co ma zawierać Twoja oferta produktu on-line?
- FAQ
1. Czym jest rozporządzenie GPSR?
Rozporządzenie GPSR (General Product Safety Regulation) zastępuje dotychczasową dyrektywę o ogólnym bezpieczeństwie produktów (tj. Dyrektywa 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 grudnia 2001 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów) i wprowadza:
- Jednolite zasady bezpieczeństwa produktów w całej UE,
- Nowe obowiązki informacyjne dla sprzedawców i producentów,
- Obowiązek skutecznego wycofania produktu z rynku, jeśli okaże się niebezpieczny.
| Zweryfikuj jaką funkcję pełnisz, czyli kim jest producent, dystrybutor i osoba odpowiedzialna zgodnie z GPSR?: Producent – każda osoba fizyczna lub prawna, która wytwarza produkt lub która zleca zaprojektowanie lub wytworzenie produktu i sprzedaje ten produkt pod własną nazwą lub znakiem towarowym. Dystrybutor – każda osoba fizyczna lub prawna, która udostępnia produkt na rynku, ale nie jest producentem ani importerem. Osoba odpowiedzialna – odpowiada za zgodność produktu z prawem Unii Europejskiej. Według aktu DSA (Digital Services Act, Akt o Usługach Cyfrowych) to: producent, upoważniony przedstawiciel, importer, dystrybutor, dostawca usług realizacji zamówień lub każda inna osoba fizyczna lub prawna podlegająca obowiązkom związanym z wytwarzaniem produktów, udostępnianiem ich na rynku lub oddawaniem do użytku zgodnie z odpowiednim unijnym prawodawstwem. Wymóg, aby dla produktu istniała osoba odpowiedzialna z siedzibą w UE, skutkuje tym, że jeśli na terenie UE nie ma takiego podmiotu, produkt objęty GPSR nie będzie mógł być wprowadzany do obrotu na tym terenie. W przypadku gdy producent produktu nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w Unii, zgłoszenia związanego z wypadkiem z udziałem produktu dokonuje osoba odpowiedzialna |
Dla wielu przedsiębiorców – zwłaszcza tych działających w e-commerce – oznacza to konieczność dostosowania swojej działalności do nowych przepisów.
Jakie obowiązki ma PRODUCENT?
- zapewnienie, że produkty są zaprojektowane zgodnie z zasadami bezpieczeństwa;
- przeprowadzenie wewnętrznych analiz ryzyka i sporządzenie odpowiedniej dokumentacji technicznej;
- podjęcie natychmiastowych działań i niezwłoczne poinformowanie konsumentów oraz władz krajowych za pośrednictwem portalu Safety Business Gateway w przypadku podejrzenia, że wprowadzony na rynek produkt jest niebezpieczny;
- udostępnianie informacji o wypadkach;
- zapewnienie istotnych informacji dotyczących bezpieczeństwa i identyfikowalności produktów na produktach lub ich opakowaniach;
- udostępnienie danych kontaktowych w celu przyjmowania i rozpatrywania reklamacji oraz prowadzenie wewnętrznego rejestru otrzymanych reklamacji.
-> Producenci mogą wyznaczyć autoryzowanych przedstawicieli w celu realizacji nałożonych na nich zobowiązań.<-
Jakie obowiązki ma IMPORTER?
- zapewnienie zgodności produktów z ogólnym wymogiem bezpieczeństwa określonym w rozporządzeniu poprzez odmowę wprowadzenia na rynek produktów, które ich zdaniem nie spełniają tego wymogu;
- umieszczenie swoich danych kontaktowych na produktach i upewnienie się, że towarzyszą im jasne instrukcje i informacje dotyczące bezpieczeństwa;
- przejęcie odpowiedzialności za powierzone im produkty podczas transportu i przechowywania;
- poinformowanie producentów i krajowych organów nadzoru rynku, za pośrednictwem portalu Safety Business Gateway, jeśli uważają, że na rynku znajduje się niebezpieczny produkt i zadbanie o ostrzeżenie społeczeństwa.
Jakie obowiązki ma DYSTRYBUTOR?
- zapewnienie, że producenci, a w stosownych przypadkach także importerzy spełniają wymogi rozporządzenia, poprzez odmowę wprowadzenia do obrotu produktów, które ich zdaniem nie spełniają tych wymogów;
- poinformowanie producentów, importerów i krajowych organów nadzoru rynku, za pośrednictwem portalu Safety Business Gateway, jeśli uważają, że na rynku znajduje się niebezpieczny produkt i zadbanie o podjęcie stosownych działań.
2. Jakie obejmuje produkty?
- GPSR dotyczy zarówno nowych, jak i używanych, naprawionych lub odnowionych produktów:
a) dostępnych do dystrybucji, konsumpcji lub używania na rynku Unii Europejskiej („wprowadzonych do obrotu lub udostępnionych na rynku”) odpłatnie lub nieodpłatnie, które nie są objęte innymi unijnymi przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa produktów;
b) podlegających obowiązującym w UE szczegółowym wymogom dotyczącym bezpieczeństwa w odniesieniu do zagrożeń i czynników, które nie zostały w nich uwzględnione;
2. odnosi się do produktów oferowanych konsumentom w UE za pośrednictwem wszystkich kanałów sprzedaży;
3. nie dotyczy następujących kategorii produktów:
- produktów leczniczych do stosowania u ludzi ani do weterynaryjnych produktów leczniczych;
- żywności i pasz;
- żywych roślin i zwierząt, organizmów zmodyfikowanych genetycznie oraz mikroorganizmów zmodyfikowanych genetycznie stosowanych w sposób ograniczony;
- produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych;
- produktów ochrony roślin;środki ochrony roślin;
- sprzętu wykorzystywanego do przemieszczania się lub podróży, gdy jest on obsługiwany bezpośrednio przez usługodawcę;
- statków powietrznych, których konstrukcja, wytwarzanie, obsługa techniczna i eksploatacja stwarzają niewielkie zagrożenie dla bezpieczeństwa;
- antyków;
- produktów wymagających naprawy lub odnowienia przed użyciem, w przypadku gdy noszą wyraźne oznaczenie, że wymagają naprawy lub odnowienia przed użyciem.
Zgodnie z nowymi przepisami od 13 grudnia 2024 roku musisz podać w ofertach swojego sklepu internetowego:
- dane producenta
- dane osoby odpowiedzialnej za wprowadzenie produktu na rynek Unii Europejskiej
- informacje o bezpieczeństwie.
3. Bezpieczeństwo, czyli kluczowe wytyczne w zakresie monitorowania produktów, które nakłada GPSR:
- System wczesnego ostrzegania Safety Gate – umożliwia szybki przepływ informacji o środkach podjętych wobec niebezpiecznych produktów nieżywnościowych między organami krajowymi odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo produktów w krajach jednolitego rynku. Portal działa już od paru lat i umożliwia łatwe przekazywanie informacji organom nadzoru rynku i konsumentom. https://ec.europa.eu/safety-gate-alerts/screen/search
- Sieć ds. Bezpieczeństwa Konsumentów – ma służyć jako platforma zorganizowanej koordynacji i współpracy między organami państw członkowskich a Komisją, w celu zwiększenia bezpieczeństwa produktów w Unii
- Zawiadomienia o odzyskaniu produktów– w przypadku gdy producent, importer lub dystrybutor stwierdzi lub przypuszcza, że produkt może być niebezpieczny, zapewnia podjęcie odpowiednich środków zaradczych, w tym wycofania produktu z obrotu albo jego odzyskania od konsumentów.
Zawiadomienie o odzyskaniu produktów ma:
- być dostępne w językach łatwo zrozumiałych dla konsumentów,
- mieć nagłówek „Odzyskanie produktu ze względów bezpieczeństwa”
- zawierać jasny opis produktu, zagrożenia, działań, środków ochrony prawnej dla konsumentów
- mieć dostępne dane kontaktowe
W przypadku odzyskania produktu, podmiot odpowiedzialny za odzyskanie ma obowiązek zaoferować konsumentowi skuteczny, nieodpłatny, terminowy środek ochrony prawnej i musi mieć do wyboru co najmniej dwa następujące środki:
- naprawa odzyskanego produktu,
- zastąpienie odzyskanego produktu bezpiecznym produktem tego samego typu oraz o co najmniej takiej samej wartości i jakości lub
- odpowiedni zwrot wartości odzyskanego produktu, pod warunkiem, że kwota zwrotu będzie co najmniej równa cenie zapłaconej przez konsumenta.
| Pamiętaj, że wprowadzony na rynek produkt ma być bezpieczny, a jego ocena powinna rozpoczynać się już w fazie projektowania i obejmować cały okres jego użytkowania. |
Bezpieczeństwo produktu ocenisz na podstawie kryteriów:
- właściwości produktu, w tym jego projekt, właściwości techniczne, skład, opakowanie oraz instrukcje;
- oddziaływanie na inne produkty;
- sposób prezentacji produktu, znakowania na produkcie, oznakowania, ostrzeżenia i instrukcje jego bezpiecznego używania;
- kategorie konsumentów używających produktu;
- wygląd produktu, w szczególności w przypadku produktów przypominających żywność lub atrakcyjnych dla dzieci;
- właściwości cyberbezpieczeństwa, a także ewoluujące, uczące się i predykcyjne funkcje produktu.
| Warto wiedzieć: Produkt uznany za niebezpieczny w jednym państwie członkowskim UE jest uważany za niebezpieczny we wszystkich innych państwach członkowskich. |
4. Obowiązki dla platformy handlowej
Jeśli prowadzisz swoją platformę handlową (jak np. na Allegro), czeka Cię wdrożenie paru udogodnień, głównie skupiających się bezpieczeństwie i szybkim reagowaniu w przypadku wdrożenia niebezpiecznego produktu. Jeśli korzystasz z platformy i nie jesteś jej właścicielem, ani dostawcą, a sprzedawcą, to zwróć uwagę czy wdraża ona te zmiany i postępuj zgodnie z instrukcją i jej wytycznymi. GPSR wymaga, aby dostawcy internetowych platform handlowych projektowali i organizowali swój interfejs w taki sposób, aby umożliwić sprzedawcom podanie co najmniej informacji wymaganych przez GPSR w przypadku sprzedaży online.
Mowa tutaj o obowiązkach takich jak:
- utworzenie dwóch pojedynczych punktów kontaktowych do bezpośredniej komunikacji w kwestiach bezpieczeństwa: jednego przeznaczonego dla organów nadzoru rynku, a drugiego dla ogółu społeczeństwa;
- rejestracja w portalu Safety Gate;
- wdrożenie wewnętrznych procedur dotyczących bezpieczeństwa produktów;
- zapewnienie, że oferta nie będzie mogła zostać opublikowana bez minimalnych informacji dotyczących bezpieczeństwa i identyfikowalności produktu dostarczanych przez zainteresowanego przedsiębiorcę
- wyrywkowe weryfikowanie, czy oferowane produkty są bezpieczne za pomocą publicznych baz danych, w tym portalu Safety Gate;
- niezwłoczne reagowanie na zarządzenia władz i powiadomienia podmiotów zewnętrznych oraz zapewnienie, że usunięte oferty nie pojawią się ponownie;
- dostarczanie konsumentom odpowiednich i aktualnych informacji w przypadku wycofania produktu z rynku poprzez bezpośredni kontakt ze wszystkimi osobami, które zakupiły dany produkt na ich platformie i publikowanie szczegółowych informacji na ich stronie internetowej;
- poinformowanie właściwego podmiotu gospodarczego oraz organów nadzoru rynku i współpraca z nimi w przypadku wycofania produktu z rynku lub wypadku.
| WSKAZÓWKA: Jeśli sprzedajesz na Allegro, tutaj czeka na Ciebie pełna instrukcja jak dostosować swój profil do przepisów: INSTRUKCJA ALLEGRO Jeśli sprzedajesz na eBay: INSTRUKCJA EBAY Jeśli sprzedajesz na Amazon: INSTRUKCJA AMAZON |
GPSR uwzględnia dynamiczny rozwój i rosnące znaczenie sprzedaży internetowej, dostosowując przepisy do specyfiki handlu online. Nowe regulacje jasno określają, jakie elementy sprzedaży przez Internet lub inne formy sprzedaży na odległość powinny zostać przeanalizowane, aby stwierdzić, czy oferta produktu jest skierowana do konsumentów w Unii Europejskiej, a tym samym czy produkt został udostępniony na rynku unijnym. Kluczowe jest ustalenie, czy dany podmiot prowadzi działalność skierowaną do państw członkowskich UE.
Co musi zawierać Twoja oferta produktu on-line?
- imię i nazwisko lub nazwę, zarejestrowaną nazwę handlową lub zarejestrowany znak towarowy producenta oraz adres pocztowy i elektroniczny, pod którym można się z nim skontaktować;
- w przypadku, gdy producent nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w Unii – imię i nazwisko lub nazwę, adres pocztowy i elektroniczny osoby odpowiedzialnej (kim jest osoba odpowiedzialna wskazałam na samym początku);
- informacje umożliwiające identyfikację produktu, w tym jego obraz, rodzaj, a także inne identyfikatory produktu; oraz
- wszelkie ostrzeżenia lub informacje na temat bezpieczeństwa, które powinny być umieszczone na opakowaniu lub zawarte w dołączonym dokumencie towarzyszącym zgodnie z Rozporządzeniem GPSR lub mającym zastosowanie unijnym prawodawstwem harmonizacyjnym, w języku łatwo zrozumiałym dla konsumentów, określonym przez państwo członkowskie, w którym produkt jest udostępniany na rynku.
WARTO:
- Zweryfikuj zdjęcia produktów i upewnij się, że są wyraźne, dobrej jakości i pozwalają zidentyfikować sprzedawany produkt
- Uzupełnij opisy produktów o wytyczne
- Udostępnij konsumentowi wszelkie możliwe instrukcje, certyfikaty, karty gwarancyjne itp.
FAQ
- Sprowadzam produkt od mojego podwykonawcy z Chin – kto jest producentem?
Jeśli sprzedajesz produkt pod własną marką, Twoja firma jest uznawana za producenta. W takim przypadku powinieneś podać swoje dane jako producenta i zadbać o zgodność produktu z przepisami UE.
- Czy mam podawać kraj produkcji, jeśli produkt produkowany jest w wielu fabrykach?
Obowiązkowo musisz podać adres siedziby głównej producenta – nie fabryk.
- Sprzedaje towar pochodzący z USA, ale z polskiej hurtowni – czyje dane mam podać?
W tym przypadku producentem będzie firma z USA, a osobą odpowiedzialną polski hurtownik, jeśli producent wyznaczył go na terenie UE.
- Co zrobić jeśli nie wiem kim jest producent kupując rzeczy z hurtowni?
O szczegóły warto zapytać dystrybutora lub importera – bez tych danych, Twoja oferta będzie niezgodna z nowymi regulacjami.
- Gdzie muszą widnieć dane producenta?
I na opakowaniu produktu i na Twojej stronie z ofertą.
Masz więcej pytań? Skontaktuj się ze mną przez formularz lub bezpośrednio na kontakt@prawnikbaryn.com
Do następnego! Katarzyna Baryn
Sprawdź moje ostatnie wpisy:
- Webinar: Odpowiedzialność prawna właściciela e-sklepu
- Fundamenty prawne e-sklepu: od regulaminu po dane osobowe – nagranie webinaru
- Taylor Swift i walka o prawo do własnej muzyki – historia z happy endem
- Obsługa klienta medialnego – czyli co prawnik i agencja muszą wiedzieć. Szkolenie praktyczne 16.08.2025 r.
- Czy sztuczna inteligencja może legalnie korzystać z cudzej twórczości? Sprawa Disney vs Midjourney może zdefiniować przyszłość prawa autorskiego w erze AI
źródła: